czwartek,
Stanisław Broniewski
Stanisław Broniewski urodził się 29 grudnia 1915 roku w Warszawie. Jako trzynastolatek w 1928 roku wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego. Po pomyślnie zdanym egzaminie dojrzałości rozpoczął studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Działał jako instruktor w Chorągwi Wielkopolskiej ZHP. W Poznaniu poznał Floriana Marciniaka, późniejszego pierwszego naczelnika Szarych Szeregów. Po ukończeniu studiów wrócił do Warszawy, pracował w Biurze Ekonomicznym Prezesa Rady Ministrów w Warszawie. Rozpoczął prace nad doktoratem z ekonomii. Jego karierę brutalnie przerwał wybuch drugiej wojny światowej.
Podczas wojny obronnej 1939 współorganizował stołeczne Pogotowie Harcerzy. Jako pracownik rządowy, musiał opuścić Warszawę, jednak później, zamiast udać się do Rumunii, powrócił do stolicy. Jeszcze w trakcie obrony Warszawy powstała harcerska organizacja konspiracyjna. 27 września 1939 roku w Warszawie grono członków Naczelnej Rady Harcerskiej powołało do życia Szare Szeregi. W październiku Stanisław Broniewski włączył się w działalność podziemnego harcerstwa i współtworzył jego struktury. Posługiwał się pseudonimem „Orsza”. Początkowo był komendantem Okręgu Południowego w Chorągwi Warszawskiej. Działał także w Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Jesienią 1941 roku objął stanowisko komendanta Chorągwi Warszawskiej Szarych Szeregów.
W marcu 1943 roku gestapo aresztował Jana Bytnara „Rudego”. Informacja o aresztowaniu „Rudego” spowodowała ogłoszenie alarmu w Szarych Szeregach. Zwierzchnik Bytnara dowódca warszawskich Grup Szturmowych Tadeusz Zawadzki „Zośka” postanowił odbić „Rudego” i uzyskał na to zgodę dowództwa. Ze względu na emocjonalne zaangażowanie „Zośki” słynną akcją pod Arsenałem dowodził Stanisław Broniewski. 26 marca 1943 roku żołnierze Grup Szturmowych pod komendą „Orszy” uwolnili podharcmistrza Jana Bytnara. Po brutalnych przesłuchaniach „Rudy” znajdował się w stanie krytycznym i zmarł 30 marca w Szpitalu Wolskim.
W maju 1943 roku podziemne harcerstwo otrzymało kolejny cios, kiedy gestapo aresztowało naszelnika Szarych Szeregów Floriana Marciniaka. Broniewski wraz z grupą przyjaciół zawiązał stowarzyszenie „Białej Róży”, którego celem był doprowadzenie do uwolnienia Marciniaka. Niestety 11 maja bojowcy dowiedzieli się o wywiezieniu naczelnika ze stolicy do Poznania. Próbowano przeprowadzić wyjazdową akcję, jednak nie doszła ona do skutku. 12 maja 1943 roku nowym naczelnikiem Szarych Szeregów został Stanisław Broniewski.
Po wybuchu powstania warszawskiego nadal pełnił funkcję Naczelnika Szarych Szeregów. Organizował harcerskie służby pomocnicze, m.in. Harcerską Pocztę Polową, kolportaż prasy, pomoc pogorzelcom i rannym. Po kapitulacji Warszawy trafił do niewoli i do końca wojny przebywał w obozie jenieckim na terenie Niemiec. Widząc setki zagubionych młodych ludzi opuszczających obozy, zajął się organizowaniem drużyn harcerskich. Został komendantem Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. W 1946 roku zdecydował się na powrót do Polski.
Po przyjeździe do kraju pracował jako ekonomista. Obronił doktorat i zrobił habilitację. Był wśród działaczy, którzy zabiegali o reaktywację Związku Harcerstwa Polskiego, co nastąpiło w 1956 roku. Został członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej ZHP, jednak już dwa lata później został usunięty z kierownictwa organizacji. Wycofał się z oficjalnego nurtu harcerskiego. Pod koniec lat osiemdziesiątych zaangażował się w odnowę polskiego harcerstwa. Był jednym z założycieli Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. W późniejszych latach na rzecz zjednoczenia polskiego harcerstwa. Był przewodniczącym Rady Pamięci Walk i Męczeństwa, Kanclerzem Kapituły Orderu Orła Białego, członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, a także Honorowym Przewodniczącym Stowarzyszenia Szarych Szeregów. W 1995 roku otrzymał najwyższe polskie odznaczenie, Order Orła Białego. Zmarł 30 grudnia 2000 roku w Wesołej.
